Godišnja inflacija u BiH, prema posljednjim podacima Agencije za statistiku BiH za mart ove godine, iznosi rekordnih 10,2 posto.
Istovremeno, godišnja inflacija u Hrvatskoj u aprilu iznosila je 9,4 odsto, u Srbiji 9,6 odsto, a na nivou evrozone 7,5 odsto, što je najveća stopa inflacije u istoriji Evropske monetarne unije.
Ugasite vatru
Prema podacima Agencije za statistiku BiH, najveći rast cijena, od čak 14,8 posto, zabilježen je u sektoru hrana i bezalkoholna pića. U martu ove godine, u odnosu na mart prošle godine, cijene stanova i režija porasle su za 8,3 posto, a cijene prijevoza za 24,5 posto.
Poražavajući podatak, prema kojem je BiH u najlošijoj poziciji u regionu i na dnu u Evropi, posljedica je izostanka bilo kakvih mjera nadležnih da se požar pristupi na vrijeme, kaže Amila Pilav-Velić, prof. na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu.
On sadašnje stanje upoređuje sa velikom ekonomskom krizom 1929. godine i navodi da ozbiljna inflacija i pad bruto domaćeg proizvoda dovode do stagflacije, a najteže posljedice će biti pad investicija i zaposlenosti, pad kupovne moći građana i ukupne proizvodnje.
Poskupljenje, posebno hrane i energenata, moglo bi prepoloviti ionako nizak životni standard građana, upozorava on.
– To najbolje govori podatak da je potrošačka korpa Saveza samostalnih sindikata BiH za februar 2022. godine iznosila 2.389 KM, dok je prosječna plata u BiH u istom mjesecu iznosila 1.059 KM. To znači da sa prosječnom platom možete pokriti samo 44 posto potrošačke korpe – ističe Pilav-Velić i dodaje da se drama ne završava, već se nastavlja, jer će cijene hrane i energenata porasti za još najmanje 20 posto.
Najveći udarac
On tvrdi da Vlada nije intervenisala mjerama poput smanjenja fiskalnog opterećenja ili intervencija iz robnih rezervi.
– Zemlje u okruženju su to već uradile i rezultati su vidljivi. Najveći teret inflatornih šokova snose oni sa najnižim primanjima i potrebna im je hitna pomoć direktnim mjerama kao što je subvencioniranje troškova – kaže Pilav-Velić.
Kakve su prognoze MMF-a
Dok MMF predviđa usporavanje globalne ekonomije, Evropska komisija (EK) objavila je procjenu da će inflacija dostići vrhunac u drugom kvartalu ove godine.
Najveću inflaciju EK očekuje u Litvaniji (12,5 odsto), Bugarskoj (11,9 odsto), Poljskoj (11,7 odsto) i Češkoj (11,6 odsto).
