Raž
Raž je jednogodišnja biljka iz roda klasaste trave za koju se vjeruje da potiče od korovske biljke Secale anatolicum, koja se prvobitno uzgajala u jugozapadnoj Aziji, da bi u istočnu Europu stigla tek u brončanom dobu. Nekada je raž na ovim prostorima ”bila kraljica među žitaricama”, a danas je gotovo potpuno nestala s naše trpeze, usprkos izuzetnoj biološkoj vrijednosti.
Iako nije ni približno rasprostranjena i korištena kao pšenica, raž je po svojim botaničkim i pekarskim karakteristikama najsličnija pšenici (zrno, klas, stabljika). Sadržaj ugljenih hidrata u raži je 74%, bjelančevina 9,3%, masti 1,8%, minerala 1,8% (među kojima najviše sadrži kalijem, fosfor, magnezijem, gvožđe, kalcijem, natrijem, sumpor i mangan), vitamine, posebno grupe vitamin B. Raž je nešto kaloričnija od pšenice – 100 g raži sadrži 349 kalorija.
Zrno zdravlja
Ljekovitost ove žitarice se krije u njenom brašnu koje sadrži izuzetno malu količinu glutena.
Osim manganom, raž je bogata i selenom, fosforom, magnezijumom, cinkom, kalijumom. U sirovom stanju zrno raži sadrži zavidne količine ugljenih hidrata, proteina, masti , bogata je i vitaminima B kompleksa.
Raž možemo nazvati „odžačarom za zdravlje” jer temeljno čisti crijeva, i ima mineralni sastav koji regulira nivo triglicerida i kolesterola u krvi. Mangan vrlo lijepo vezuje kalijum i gvožđe, što se raž preporučuje u borbi protiv anemije. Ako se posije kao svako žito, nadzemni izdanci mogu se „ošišati” i iskoristiti kao vrlo zdrava salata u kombinaciji s medom i limunom.
Neke od najimpresivnijih zdravstvenih koristi od raži obuhvaćaju sposobnost ove žitarice da pomogne u mršavljenju, može povećati efikasnost vašeg probavnog sistema, pomaže u sprečavanju nastanka kamena u žuči, smanjuje rizik od dijabetesa, snižava krvni pritisak, uglavnom djeluje zaštitno na kardiovaskularno zdravlje.
Ražene klice također su izuzetno vrijedne. Lako su varljive, a zbog bogatog sadržaja vitamina i minerala preporučuju se anemičnim osobama, rekonvalescentima i deci.
Predručuje se uzimanje raži u borbi protiv šećerne bolesti, anemije, bazetove bolesti, migrene, zatvora, za poboljšanje krvi i nervnog sistema. Također, održava čvrstoću i zdravlje kostiju, normalan nivo krvnog pritiska i potiče optimalan rad štitne žlijezde. S druge strane, konzumiranje cijelog zrna, najmanje šest puta nedjeljno, pomaže ženama u menopauzi koje imaju problema s povišenim kolesterolom, visokim krvnim pritiskom ili drugim bolestima kardiovaskularnog sistema.
Zdrava užina
Raženo brašno se svrstava u mekša integralna brašna, pa je idealno za razna tijesta. Kruh napravljen samo od raženog brašna ima više vlage i duže zadržava svježinu, tamniji je i nije šupljikav kao pšenični. Raženo integralno brašno uvijek je malo krupnije mljeveno od ostalih integralnih brašna i upija više vode, što kruhu daje dodatnu težinu.
Raž se prodaje i u ekspandiranom obliku, pa može poslužiti kao vrlo zdrava užina ili grickalica. U ekspandiranoj formi žitarica izgubi samo vodu, dok hranljiva opna i vlakna istovremeno hrane i čiste crijeva, a čine nas sitim.
Raženo brašno – nutritivna vrednost u 100 g proizvoda:
– Proteini: 9 g
– Masti: 2 g
– Ugljeni hidrati: 75 g
– Energetska vrednost: 335 kalorija
RAŽ:Ljekovitost ove žitarice se krije u njenom brašnu koje sadrži izuzetno malu količinu glutena.
